La reine (de la literature Flamande) Margot

Jullie favoriete cynicus geeft het grif toe: hij is een klein wraakzuchtig eikeltje. De schrijfster en journaliste Margot Vanderstraeten, momenteel wellicht het bekendst als de controversiële opvolgster van ouwe bleitknar Bernaar, schopte ooit vrij hard tegen zijn ego en nu kan hij het mens niet meer luchten. Het liefst zou hij de bovengenoemde vrouw, vanaf hier toverkol, met haar billen bloot aan haar kuiten aan een lantarenpaal langs de E17 richting Oostende zien bengelen. Bij voorkeur tijdens een verlengd weekend, zodat de kindjes op weg naar zee een pedagogisch waardevolle les bijgebracht kan worden. ("Nee Pieterke, voor culturele hoeren kennen wij hier in de Vlamen geen genade. Die moeten allemaal kapot. Je moet niet wenen jongen, ze had erom gevraagd.") Tussen droom en werkelijkheid staan gelukkig luiheid en beleefde voorzichtigheid en deze schuchtere knaap is uiteindelijk veel te lief om zich te vergrijpen aan zijn dwaze rancunes, maar het is mijn inziens niet keurig om objectiviteit te simuleren waar er te veel emoties in het spel zijn. Dus: ontplof objectiviteit, ik haat Margot Vanderstraeten.

Ik las “Alle mensen bijten”, de met de Vlaamse Debuutprijs bekroonde roman van de toverkol, met een mélange van afschuw en hilariteit. Het is een melodramatisch verhaal over een zekere Lydia. Lydia is een vrouw die het moeilijk heeft. Uiteraard. Vrouwen hebben het in de metafysica van Margot, als we al zo stout een woord mogen gebruiken, zonder uitzondering moeilijker dan de doorsnee Iraakse vluchteling. Margot is ogenklaarblijkschijnelijk een volgeling van de psycho-analyse (dan wel niet die van Freud of Lacan, maar eerder een versie van Dunaldy) want de seksuele en emotionele trauma's uit de jeugd van het personage zijn allesbepalend voor haar latere leven. Haar moeder is alcoholiste, haar vader is een hoerenman en ze wordt op haar kostschool verkracht door een bende rigide nonnen. (Helaas vermeldt Margot niet of het al dan niet met strap-ons gebeurt en of er al dan niet video-opnamen van het evenement zijn.) Hierdoor groeit ons lieftallige flat charactertje Lydia op tot een bikkelhard mannenhatend teringwijf, wiens misandrie door de schrijfster overduidelijk erg sympathiek wordt bevonden. Eind goed al goed. Ik vraag me af wat ze nog op VijfTv spelen. Misschien wel iets met Yasmine Bleeth. Dat zou echt te gek zijn.

Maar wacht eens even? Ik hoor iets!
Kreunde daar iemand? Hoor ik in gedachten Hugo Claus zachtjes grienen in zijn graf omdat de literatuur in Vlaanderen nu echt gestorven is of zit Bernaar weer een potje te huilen op mijn stoep omdat hij alles te mooi vindt?

Het, godbetert, met een debuutprijs bekroonde boek leest als een flauw afkooksel van de eerste de beste soap. De personages verdrinken in obviousness, de dialogen geven nooit de indruk van dialogen maar zijn anderzijds ook niet literair genoeg om andere kwaliteiten te hebben en van spanning heeft de toverkol geen kaas gegeten. Heinz Konsalik, de overbekende Duitse schrijver van stationsromans, springt spontaan in onze gedachten. Je neemt wat romantiek, een verhaallijn die rammelt ("Maar wat zou het ook, ik sta daarboven", moet Marge gedacht hebben), nog wat oppervlakkige personages. Je kruidt het geheel met een lauwe saus van kwaadaardigheid en moeilijk te overwinnen obstakels en klaar: je hebt een boek als een Iglo-menu, klaar in vijf seconden en flets. Ja flets. Maar wel klaar in vijf seconden. De prulletjes van Konsalik zijn volgens deze formule geschreven maar, in tegenstelling tot de romans van Margot, razend populair en wel nog een beetje spannend. Bovendien schreef hij er om en rond de 150 van, soms wel vijf per jaar. Hij was ook geen arrogante hoogdravende vrouweikel. Margot schreef drie boeken in zes jaar (en dat is geen aansporing om er meer te schrijven), verkocht extreem weinig exemplaren van haar eerste twee romans (de derde zal door een meer uitgekiende marketing wel beter lopen vermoed ik) en haar schrijfsels zijn even opmerking als een potje muilen met Martine Tanghe. En ja, ze is ook een hautaine vrouweikel. Tegen ons verzuchtte ze ooit dat 'het toch wel vervelend was om aan de top te staan' want 'dat je dan nooit geen kritiek meer kreeg'. Wel, daar kan ik dan even een handje helpen, geloof ik.

Kijk, Marge, schatje. Geen probleem als je voor de ‘Flair’ of voor ‘Goed Gevoel’ wil schrijven. Je zou kunnen uitblinken in het genre ‘harde eerlijke vrouwen die op een stilistisch povere manier door mannen in de harige lippen worden getrapt’ als je nog een beetje oefent. Doe maar. Leef je uit, geef de meiden iets om naar uit te kijken. Het drieledig ontaarde rijk van het kwaad, Roularta, Sanoma en Corelio, verdient het immers ook om te blijven bestaan en je zou voor de duistere Triple Alliantie een geniale bijdrage kunnen leveren door het schrijven van amusante pulp. Maar beweer dan niet dat je een serieuze schrijver bent, Midge, zuurtje van mijn gal, want daar krijg ik de Rikiki van.

Het is altijd een slecht idee om als schrijver verliefd te worden op je hoofdpersonage en ik hoef geen lang betoog te houden om te bewijzen dat je in ieder geval autobiografische elementen in je personages legt als je over ze schrijft en ze dingen (meestal gebeurtenissen, maar in het geval van Margot ook vaak non-eventen, pun intended) laat meemaken. Een schrijver kan dan ook niet zonder een zekere dosis zelfhaat, ook al is hij de meest larmoyante romanticus die oprecht in het heroïsme van zijn hoofdpersonage gelooft. Als je de boeken van Margot leest kan je je jezelf niet van de indruk ontdoen dat ze het gewoon heel de tijd over zichzelf heeft en wil bewijzen hoe speciaal, uniek en vrijgevochten ze wel is. Goed dan Wil iemand haar in godsnaam vertellen dat ze speciaal is? Ze zit intussen alweer aan haar derde kutboek, het is welletjes.

Deze dekselse vrouw, deze absurd ongetalenteerde verwerkelijking van de menopauze staat nu elke twee dagen met haar schrijfsels op de voorpagina van wat één van de meest intellectueel voorname kranten van Vlaanderen zou moeten zijn. Gelukkig staat het me vrij om de krant niet meer te kopen als ik haar kop of naam zie verschijnen. Maar dan mis ik zoveel! Ah nee, wacht, ze hebben iedereen van belang ontslagen. Oef.

Ik geef jullie nog een uitsmijtertje mee, want als de VRT het mag, dan… Ja dan mag VTM het ook! (Fuck you lezer, fuck you.)
In het onderstaande filmpje vertelt ze geheel in haar onnavolgbare stijl (want ik wil best toegeven dat ze onnavolgbaar is) de grootste en meest prachtige wijsheden die ik in lange tijd gehoord heb.
Margot heeft net een boek gelezen en wat blijkt? Ze is trots als een kind op haar prestatie en het biedt toch wel ook nog eens daarbovenop en plus extra en voor niets de oplossing voor alle wereldproblemen zeker! Oblomov, als in het hoofdpersonage van het boek van Gontsjarov, had de economische crisis helemaal voorspeld! En wij hebben dat niet gelezen! Domme mensen, we hadden al die financiële miserie kunnen voorkomen als we gewoon wat meer romans hadden gelezen. Nou moe.

Klikkie