Regionalistische reflexen en tribale pomo.

Wouter Beke, Christen-democraat en parttime dikke zaag, viel Joëlle Milquet vandaag in de Standaard frontaal aan. De officiële titel van Milquet is Cdh-voorzitter, maar ze is in Vlaanderen toch vooral bekend als 'Madame Non'. Beke beschuldigt Milquet ervan om uitgesproken regionalistische reflexen te hebben. Zij zou alleen voor België zijn omdat de financiële lasten voor de deelstaat Wallonië dan kleiner zijn. Regionalistische reflexen, dat komt een klein plattelandsjonk zoals mezelf zeer bekend voor.


Tot mijn studententijd woonde ik in de kunstmatige gemeente Groot-Hamme. Groot-Hamme bestond, en bestaat, uit de gemeenten Hamme, Zogge, Moerzeke, Kastel en Sint-Anna. Het hoeft waarschijnlijk niet gezegd dat de meer conservatief ingestelde Hammenaren, zo'n 95 percentiel van de gehele bevolking, deze fusionering nooit volledig aanvaard hebben. Vooral tussen Moerzeke en Hamme, de twee grootste deelgemeenten, heerst een rivaliteit die teruggaat tot de middeleeuwen. In de vroegere eeuwen keken de heren van Moerzeke vanuit hun kasteel in Moerzeke erg neer op de achtergestelde landbouwers van Hamme. Nu de Hammenaren, na eeuwen van achterstand, eindelijk in een bevoorrechte bestuurlijke, financiële en educatieve positie terechtgekomen zijn, is de rivaliteit ontaard in een regelrechte koude oorlog. Dat wordt ook weerspiegeld in de vlag van Hamme-Moerzeke, het blauwe van Hamme haakt zich in lineaire oppositie vast aan het groene van Moerzeke en vice versa.


Dat leidde, ook toen ik een pubertje met puistjes tot op mijn kont toe was, weleens tot een gespannen situatie. Ik weet nog goed hoe Hammenaren en Moerzekenaren het neutrale gebied Dendermonde, de meest nabije stad, uitkozen om daar hun vetes te gaan uitvechten, tot zeer groot ongenoegen van de plaatselijke ordediensten.

Belangwekkender en ook tekenender is wellicht het feit dat Hamme, door de stemmen van het conservatieve platteland dat de kern omringt, al sinds mensenheugenis door christen-democraten bestuurd wordt. Dat is een feit waar heel veel Hammenaren niet zo tevreden over zijn.

Nochtans, nog nooit hoorde ik hier in Hamme, of in Moerzeke for that matter, stemmen rijzen die een splitsing voorstelden. De oude rivaliteit kan dan ook het best gezien worden als een vehikel voor de eigen culturele identiteit. Dat jonge mensen in deze tijd van algemene vervaging van ethische, morele, sociale en culturele zekerheden aan zo'n vehikel vastklampen is zeer logisch te noemen. Maar het vehikel zal nooit een stormram voor verandering worden, want stiekem houdt iedereen wel een beetje van dat groot-Hamme. En als er dan eens een gemengd Moerzeeks-Hams huwelijk komt is iedereen eigenlijk blij, hoewel de wat bitse grapjes een heel leven voortduren. Humor is altijd de vrolijke gezel van de blijmoedige aanvaarding van verschillen, en daardoor de basis van tolerantie.