Een levenslange begoocheling

Wij, uw mondane en welbespraakte held en toeverlaat in deze wereld, wonen sinds kort in een vijf-sterrengemeente. Althans zo heeft het productiehuis Sultan Sushi in nauwe samenwerking met de vrt onlangs bepaald. Wij, deze keer geen held maar Hammenaren, en ik reken mezelf voor de gemakkelijkheid maar tot de gelederen van de Hamse bevolking, slaagden immers met glans voor alle 'uitdagingen' van het vrt-programma Fata Morgana. Wel la-di-da, aanhoor mijn snedige vreugdezang.

Geef een groep mensen een cameraploeg, een opdracht en bovenal geen budget en laat ze, high op de golven van het wij-kunnen-het-groepsgevoel, alles zelf verwezenlijken. Dat is, in enkele woorden, het concept van Fata Morgana. Voor de televisiemaker is dat een ideaal scenario. Je hebt immers geen tientallen mensen, geen maanden voorbereiding en bovenal bijna geen budget nodig om je programma te kunnen maken, wat toch veeleer een uitzondering is in de wereld van de zogenaamde kwaliteitstelevisie. Je bedenkt een dom thema, zoekt naar enkele dwaze opdrachten en je belt een paar mensen die mee zouden kunnen helpen op en klaar is kees. Een nieuwe uitzending, klaar om op te nemen, is geboren.

Bovendien kan je je gierigheid en creatieve luiheid als televisiemaker op een zeer sterke manier rechtvaardigen. "Door beroep te doen op de solidariteit en de betrokkenheid van de man in de straat gaan we immers de verzuring in de maatschappij tegen", alzo spreekt de beeldenpingelaar. Hevig geknik van bovenaf, van het bestuur, van de goedbedoelende wandelende portefeuilles die, wat media en cultuur betreft, al lang alle visie verloren hebben. Van het feit dat de domme koppen van Stef Goossens en Geena Lisa mij spontaan doen verzuren zal ik hier niet eens een punt maken. Laat ons het fenomeen dat goedbedoelende, onbetaalde lieden fiks betaalde en hevig winstgevende televisie maken de proletarisering van de televisiecultuur noemen. Proletarisering, want het gaat hier om mensen die hun gezichten, lichamen, stemmen en vaardigheden voor de haast symbolische som van enkele seconden televisietijd verpatsen.

Televisiecultuur, want ondanks alle vooruitstrevende nieuwe technologie die ons op het internet wordt aangeboden, blijft de televisie het dominante discours bepalen.

De uitzending was, voor de niet-hammenaar, vooral een potje goeie ouderwetse uitlachtelevisie. De air van serieux en van wij-kunnen-het-verabsolutering sluitte elke mogelijkheid van relativering uit en zorgde ervoor dat we, een tijdje in de uitzending, naar 'In de Gloria' in het echt zaten te kijken.

We kunnen allemaal samen jodelen, we kunnen allemaal samen billenkletsen met lederhosen aan, we kunnen een blokhut bouwen, we kunnen een rodelbaan maken, ... wat dan ook. Elke opdracht was even klef, onnozel en smakeloos en werd desalniettemin door het gros van de gemeentelijke bevolking uiterst serieus genomen. We kunnen hen dat uiteraard niet kwalijk nemen. De ware leider des landes, niet Leterme of Reynders, de potentaat Nationale Televisie, heeft gesproken en wij hebben maar te volgen.

Wat heeft het ons nu allemaal bijgebracht, mijn lieve Hammenaren? We hebben nu een berghut in ons park. Schitterend. De rödelbaan wordt binnenkort naar verluidt weer afgebroken. Veel mensen houden waarschijnlijk een mooie herinnering aan het hele gebeuren over, ze zijn immers twee seconden in beeld geweest, hebben dicht bij Geena Lisa gestaan of wat dan ook. Dat is leuk, alleen jammer dat die leuke herinnering met nationale spot gepaard diende te gaan.

Fata morgana heeft alvast een hoop trouwe kijkers gewonnen. We merken binnenkort vast op dat die gemeente na ons toch maar een hoop gedegenereerde debielen bevat, in vergelijking met ons. "Met de Hamse bravoure kunnen de luiden van plaats X zich toch echt niet meten." Natuurlijk denkt iedereen in elke gemeente die ooit al heeft meegedaan exact die gedachte. Verzuring tegengaan, tribalisme stimuleren, zo heet het dan voluit. Vergeef me als ik niet begrijp wat daar zo schitterend aan is. Moslimterroristen zijn ook niet verzuurd, maar dikwijls zeer tribaal.

Laten we nu maar wat dansen, wild in de rondte, voor de verveling komt en ons allen opknabbelt.